0 Βρύση μου, πετροκάμαρη, με το κρυό νερό σου…

Οι κοινόχρηστες βρύσες ικανοποιούσαν παλιότερα μια αδήριτη κοινωνική ανάγκη. Προπολεμικά ο νερουλάς έπρεπε ν’ ανέβει στο βουνό να φτιάξει αυλάκια, για να έρχεται το νερό στα χωράφια και να ποτίζουν οι γεωργοί. Όταν τον συναντούσες στο χωριό, είχε φορτωμένο το ζώο με γκούμια γεμάτα νερό. Άλλες φορές πάλι ξεκινούσε πρωί - πρωί φορτωμένος στους ώμους με δυο τενεκέδες που κρέμονταν σε ένα καμπυλωτό ξύλο. Πήγαινε στις κοινόχρηστες βρύσες, γέμιζε τους τενεκέδες και τους πήγαινε στα σπίτια των πελατών του. Σε κάθε μαχαλά μια κρήνη ήταν πάντα στη διάθεση των γειτόνων, αλλά και των περαστικών ή των επισκεπτών. Θυμάμαι τις νοικοκυρές που έβαζαν την μπουγάδα τους και ξέπλυναν τα ρούχα. Τους τσίγκινους κουβάδες που γέμιζαν για τις ανάγκες του νοικοκυριού τους. Τους διψασμένους που έσβηναν σ’ αυτές τη δίψα τους. Αλλά οι βρύσες ήταν και τόπος συνάντησης των ερωτευμένων. Εκεί καρτερούσαν τα παλικάρια τις καλές τους, για να αρμέξουν τον έρωτα μέσα από τις ματιές τους…

Ποιός είδε ήλιο αποβραδίς κι αστρί το μεσημέρι,

ποιός είδε κόρη ανύπαντρη στη βρύση να γεμίζει…

Απόψε παραμόνευα μ’ ένα λαμπρό φεγγάρι

για να περάσει η αγάπη μου, νερό να πάει να πάρει…

Με την πάροδο του χρόνου όμως, αφενός η κατασκευή των υδρευτικών δικτύων και η θέσπιση φορολόγησης των δημοτών για την παροχή των ανταποδοτικών δημοτικών υπηρεσιών και αφετέρου η όξυνση του προβλήματος της λειψυδρίας λόγω περιβαλλοντικών αλλαγών και υπερκατανάλωσης, σταδιακά επέβαλαν την κατάργησή τους μέσα στα όρια του οικισμού. Ελάχιστες πια μένουν για να θυμίζουν τις παλιές ανεπίστροφες εποχές. Συνήθως τις κατασκευάζουν ιδιώτες στη μνήμη των γονέων ή άλλων προσφιλών τους προσώπων. Έξω από το χωριό εξακολουθούν όχι μόνο να υπάρχουν, αλλά και να αυξάνονται, για τις ανάγκες των ανθρώπων της υπαίθρου, των εκδρομέων και περιπατητών. Αρκετές απ’ αυτές και ιδιαίτερα οι παλιότερες είναι πραγματικά έργα τέχνης, με υπέροχες ανάγλυφες παραστάσεις να κοσμούν τις μαρμάρινες προσόψεις τους. Άλλες πάλι είναι απλές και επιχρισμένες με ασβέστη, που εξαφανίζει κάθε καλλιτεχνικό χαρακτηριστικό τους. Οι πιο πρόσφατης κατασκευής γίνονται με άσπρη ή κόκκινη πέτρα και μερικές φορές εντοιχίζονται σ’ αυτές παλιές μαρμάρινες διακοσμήσεις. Σήμερα θα σεργιανίσουμε μέσα κι έξω απ’ την Αγιάσο, για να δούμε κάποιες απ’ αυτές.

Βρύση στην αυλή της Αγιάς Σωτήρας

Έναντι του Αναγνωστηρίου Αγιάσου

Έξω από το εξοχικό κέντρο
του Κήπου Παναγίας

Ανηφορίζοντας στον Κήπο της Παναγίας

Η βρύση της Πατσαβούρας

Η κρήνη Ηλιογραμμένου χιονισμένη

Ηλιογραμμένου (ανηφορίζοντας για τον καστανιώνα)

Μπουγιατζή

Πόταμα

Στα Καμπιά

Στην Αγιά Σωτήρα

Στην Αγιά Σωτήρα

Στην Αγιά Σωτήρα

Στην αυλή του Λαογραφικού Μουσείου
του Αναγνωστηρίου Αγιάσου

Στην αυλή του Λαογραφικού Μουσείου
του Αναγνωστηρίου Αγιάσου 

Στην Κθαρίστιργια

Στην Παιδική Χαρά στο Δημοτικό Πάρκο

Στην Παναγιούδα Μπιτζιλίων

Στην Πλατεία Δημαρχείου Αγιάσου

Στο Κοιμητήριό μας (Περασιά)

Στο Σταυρί (παλιότερη διακόσμηση) 

Στο Σταυρί (όπως είναι σήμερα)

Στον Άγιο Βασίλη

Στον Άγιο Δημήτρη

Στον Άγιο Πανέρα

Στον Άγιο Πανέρα

Στον Άγιο Φανούριο (λόφος Καστέλι)

Στον αύλειο χώρο της εκκλησίας της Παναγίας Αγιάσου
(μη χρησιμοποιούμενη)

Στον αύλειο χώρο της εκκλησίας της Παναγίας Αγιάσου
(παλιά, μη υφιστάμενη)

Στον αύλειο χώρο της εκκλησίας της Παναγίας Αγιάσου

Στον Ταξιάρχη Καστελιού

Στον Ταξιάρχη Μπιτζιλίων

Στον Ταξιάρχη Μπιτζιλίων

Στρατή Ηλιογραμμένου (προς Πόταμα)

κείμενο - φωτογραφίες κύριου Παναγιώτη Κουτσκουδή